Τα ερείπια μιας μινωικής έπαυλης βρίσκονται σε μικρή απόσταση βόρεια του χωριού Πιτσίδια, κοντά στο Καμηλάρι, στη νότια Κρήτη. Η έπαυλη χτίστηκε κατά τη Νεοανακτορική περίοδο (1700-1450 π.Χ.), μια εποχή σχετικής ειρήνης και ευημερίας στη Μινωική Κρήτη. Η έπαυλη είναι σημαντική γιατί παρέχει πληροφορίες για την καθημερινή ζωή των Μινωιτών, τις αρχιτεκτονικές τους πρακτικές και την αντίδρασή τους σε φυσικές καταστροφές όπως οι σεισμοί.
Αρχιτεκτονικά Χαρακτηριστικά
Η έπαυλη είναι ένα μεγάλο, ορθογώνιο κτίριο διαστάσεων 20,75 επί 13 μέτρα. Οι εξωτερικοί τοίχοι είναι κατασκευασμένοι με μεγάλες, αδρά λαξευμένες ορθογώνιες πέτρες, ένα κοινό χαρακτηριστικό της μινωικής αρχιτεκτονικής. Οι εσωτερικοί τοίχοι είναι χτισμένοι με μικρότερες, πιο εκλεπτυσμένες πέτρες και συγκρατούνται με πηλό. Η έπαυλη είχε πολλαπλά δωμάτια, το καθένα με διαφορετικές λειτουργίες, όπως αποθήκευση, τελετουργικές δραστηριότητες και παραγωγή κεραμικής. Ένα από τα πιο αξιοσημείωτα χαρακτηριστικά της βίλας είναι η παρουσία μιας “κρυψώνας” στο Δωμάτιο XIX , ενός μικρού, κλειστού χώρου μέσα στον τοίχο όπου βρέθηκαν άθικτα ή ελαφρώς σπασμένα κωνικά κύπελλα. Αυτή η ανακάλυψη υποδηλώνει ότι το δωμάτιο μπορεί να χρησιμοποιήθηκε για την παραγωγή ή την αποθήκευση κεραμικής.
Ζημιές από Σεισμό και Αντιμετώπιση
Η καταστροφή της έπαυλης αποδίδεται σε έναν ισχυρό σεισμό κατά την Υστερομινωική ΙΒ περίοδο (1450-1400 π.Χ.). Τα στοιχεία αυτού του γεγονότος περιλαμβάνουν τους κατεστραμμένους τοίχους, τις πεσμένες πέτρες και τον ανατολικό προσανατολισμό των συντριμμιών, ένα μοτίβο που παρατηρείται και σε άλλα μέρη του κτιρίου. Η παρουσία κάθετων οπών στους τοίχους του Δωμάτιο XIX, πιθανώς για την τοποθέτηση ξύλινων δοκαριών, υποδηλώνει ότι οι Μινωίτες είχαν εφαρμόσει τεχνικές αντισεισμικής ενίσχυσης για την προστασία του κτιρίου από τους σεισμούς. Ωστόσο, παρά τις προφυλάξεις αυτές, ο σεισμός προκάλεσε σημαντικές ζημιές, οδηγώντας στην εγκατάλειψη της έπαυλης. Η ανακάλυψη ενός σκελετού θαμμένου κάτω από τα ερείπια σε ένα παρακείμενο κτίριο υπογραμμίζει περαιτέρω τη разрушителната сила του σεισμού.
Ο Jusseret (2017) υποστηρίζει ότι τα αρχαιολογικά στοιχεία από τα Πιτσίδια υποστηρίζουν τη θεωρία του σεισμού. Ο συγγραφέας αναφέρει ότι ο ανασκαφέας, Vallianou (1996), βρήκε αρκετές γραμμές αποδεικτικών στοιχείων που υποδεικνύουν ότι ένας σεισμός ήταν η αιτία της καταστροφής της βίλας:
- Στρώματα από ερείπια
- Προσανατολισμένα πεσμένα αντικείμενα και πέτρες
- Τοπικές ζημιές από πυρκαγιά
- Σπασμένα και σκορπισμένα αγγεία
- Λίγα σπασμένα αγγεία in situ
- Απουσία πολύτιμων αντικειμένων
- Εγκατάλειψη του κτιρίου
- Γερμένοι τοίχοι
Ο Jusseret (2017) επισημαίνει ότι ορισμένα από αυτά τα στοιχεία θα μπορούσαν να ερμηνευθούν διαφορετικά. Για παράδειγμα, η έλλειψη πολύτιμων αντικειμένων θα μπορούσε να σημαίνει ότι οι κάτοικοι είχαν χρόνο να μαζέψουν τα υπάρχοντά τους πριν φύγουν, ή ότι πραγματοποιήθηκαν επιχειρήσεις διάσωσης μετά τον σεισμό. Ο συγγραφέας επισημαίνει επίσης ότι η απουσία εκτεταμένων ζημιών από πυρκαγιά δεν αποκλείει απαραίτητα έναν σεισμό, καθώς οι πυρκαγιές δεν τους συνοδεύουν πάντα.
Ωστόσο, το συνολικό βάρος των αρχαιολογικών ευρημάτων, ιδίως το συνεπές μοτίβο καταστροφής και οι κεκλιμένοι τοίχοι, υποδηλώνουν έντονα ότι ένας σεισμός ήταν η κύρια αιτία της καταστροφής της βίλας.
Τελετουργικό Δωμάτιο
Το Δωμάτιο VIII ξεχωρίζει ως το πιο σημαντικό δωμάτιο στη βίλα λόγω των μοναδικών χαρακτηριστικών του και της έλλειψης σαφούς λειτουργικού σκοπού. Το δωμάτιο έχει ένα χαμηλό παγκάκι που διατρέχει τον δυτικό τοίχο, ένα στενό “ράφι” πάνω από τον πάγκο, και έναν ορθογώνιο πέτρινο στύλο στη μέση του δυτικού τοίχου. Ο στύλος έχει μια ορθογώνια κοιλότητα στην κορυφή και είναι παρόμοιος με έναν άλλο στύλο που βρέθηκε πεσμένος νότια του δωματίου. Οι ανασκαφείς ερμήνευσαν ότι αυτό το δωμάτιο είχε θρησκευτική λειτουργία, αν και η συγκεκριμένη φύση των τελετουργιών που τελούνταν εκεί παραμένει ασαφής. Η παρουσία μιας πέτρας που μοιάζει με πιεστήριο κρασιού στο δωμάτιο υποδηλώνει μια πιθανή σύνδεση με τελετουργίες που αφορούν το κρασί, ένα κοινό στοιχείο στις μινωικές θρησκευτικές πρακτικές.
Αρχαιολογικός Χώρος: Βασικά Σημεία
- Περίοδος Κατασκευής: Νεοανακτορική περίοδος (1700-1450 π.Χ.)
- Τοποθεσία: Πιτσίδια, κοντά στο Καμηλάρι, νότια Κρήτη
- Διαστάσεις: 20,75 μέτρα επί 13 μέτρα
- Ιστορική Σημασία: Παρέχει πληροφορίες για την καθημερινή ζωή των Μινωιτών, την αρχιτεκτονική και την αντίδραση στους σεισμούς.
- Τρέχουσα Κατάσταση: Ανασκαμμένο και μερικώς αποκατεστημένο.
Αναφορές
- Minoan Crete: http://www.minoancrete.com/pitsidia.htm
- Jusseret, Simon. (2017). Αρχαιοσεισμολογική έρευνα στη Μινωική Κρήτη: παρελθόν και παρόν στο Minoan Earthquakes Breaking the Myth through Interdisciplinarity Minoan Earthquakes. Leuven University Press.
There are no comments yet.