Ρωμαϊκοί τάφοι στη Γριά Μάντρα

Ο Άγιος Θωμάς είναι ένα γραφικό ορεινό χωριό στην Κρήτη, γνωστό για τη μοναδική λαξευμένη στην πέτρα αρχιτεκτονική του, που περιλαμβάνει μινωικά πατητήρια, ρωμαϊκούς τάφους και σπηλαιώδεις εκκλησίες. Το χωριό περιβάλλεται από εντυπωσιακούς βραχώδεις σχηματισμούς, φυσικά σπήλαια, βυζαντινές εκκλησίες και πλούσια βλάστηση, δημιουργώντας ένα μοναδικό τοπίο στην Κρήτη.

Νότια της εκκλησίας του χωριού, ένα σύντομο μονοπάτι οδηγεί από την προτομή του τοπικού ήρωα Λόγιου (Δημήτριος Βαρούχας) στη Γριά Μάντρα, ένα από τα πιο εντυπωσιακά ταφικά μνημεία της Κρήτης. Η Γριά Μάντρα διαθέτει πολυάριθμους επιβλητικούς ογκόλιθους με ένα μονοπάτι που ελίσσεται ανάμεσά τους. Πολλοί από αυτούς τους βράχους περιέχουν καλοδιατηρημένους ρωμαϊκούς τάφους που είναι ένα θέαμα που αξίζει να δείτε. Ένας ογκόλιθος έχει γείρει με την πάροδο του χρόνου, με αποτέλεσμα οι τρεις τάφοι του να γέρνουν. Υπάρχουν περίπου 30 τάφοι στην ευρύτερη περιοχή του Αγίου Θωμά.

Στο δρόμο προς τον εγκαταλελειμμένο οικισμό του Αρδάκτου, υπάρχει ένας βράχος καλυμμένος με κισσό και το λαξευτό εκκλησάκι της Κεράς Σπηλιώτισσας. Μέσα σε μια εσοχή στο βράχο, 15 μέτρα από το εκκλησάκι, οι αρχαιολόγοι ανακάλυψαν το 1910 μια ελληνορωμαϊκή επιγραφή, η οποία είναι ακόμη ορατή σήμερα. Η επιγραφή επιβεβαιώνει ότι στο χώρο της εκκλησίας υπήρχε κάποτε ιερό αφιερωμένο στην Λαρκή Άρτεμη, τη Δήμητρα και την Κόρη, θεότητες του κάτω κόσμου. Οι ντόπιοι στον Άγιο Θωμά αναφέρουν ένα χάσμα μέσα στην εκκλησία, γνωστό ως “Στοά του Άδη”, που τώρα είναι καλυμμένο με τσιμέντο. Όλα αυτά τα στοιχεία υποδηλώνουν την παρουσία μιας λατρείας αφιερωμένης σε χθόνιες θεότητες, θεότητες του κάτω κόσμου, στον Άγιο Θωμά. Ακόμα και σήμερα, οι χωρικοί πετούν τα ρούχα των νεκρών αγαπημένων τους σε ένα υπόγειο ποτάμι ως συμβολική χειρονομία για τη μετά θάνατον ζωή.

Ο Άγιος Θωμάς είναι ένα χωριό και η έδρα της ομώνυμης κοινότητας του Δήμου Γόρτυνας της Περιφερειακής Ενότητας Ηρακλείου. Έχει πληθυσμό 665 κατοίκων σύμφωνα με την απογραφή του 2011. Το χωριό είναι πλούσιο σε νερό και διαθέτει πολλούς οπωρώνες με φρούτα και λαχανικά. Η γεωλογική σύνθεση της περιοχής, με τους απότομους, ψηλούς βράχους της, δίνει στο τοπίο μια ξεχωριστή όψη.

Περίοδος Κατασκευής:

• Ρωμαϊκή Εποχή

Τοποθεσία:

• Δίπλα στο χωριό Άγιος Θωμάς στο Ηράκλειο Κρήτης.

Διαστάσεις:

• Υπάρχουν περίπου 30 τάφοι στην ευρύτερη περιοχή του Αγίου Θωμά.

Ιστορική Σημασία:

• Οι τάφοι χρησίμευαν ως χώροι ταφής κατά τη ρωμαϊκή εποχή.
• Η παρουσία μιας ελληνορωμαϊκής επιγραφής υποδηλώνει την ύπαρξη ιερού αφιερωμένου στη Λαρκή Άρτεμη, τη Δήμητρα και την Κόρη.

Τρέχουσα Κατάσταση:

• Οι τάφοι είναι καλοδιατηρημένοι και ανοιχτοί στους επισκέπτες.

Αναφορές