Μινωικό Ανάκτορο Κνωσού

Το Ανάκτορο της Κνωσού, που βρίσκεται στον λόφο Κεφάλα νότια του Ηρακλείου Κρήτης, στέκεται ως μαρτυρία του αρχαίου μινωικού πολιτισμού. Κατοικήθηκε για πρώτη φορά γύρω στο 7000 π.Χ. κατά την Ακεραμική Νεολιθική περίοδο, ο χώρος μπορεί να υπερηφανεύεται για μια πλούσια ιστορία που εκτείνεται σε πάνω από πέντε χιλιετίες πριν από την κατασκευή του Πρώτου Ανακτόρου.

Το Πρώτο Ανάκτορο

Το Πρώτο Ανάκτορο, που χτίστηκε κατά τη Μέση Μινωική ΙΒ-IIA περίοδο, σηματοδότησε μια σημαντική μετατόπιση στη μινωική κοινωνία από μια δομή βασισμένη σε φυλές σε μια ιεραρχική. Αυτό το μνημειώδες κτίριο, που καλύπτει σχεδόν 10.000 τετραγωνικά μέτρα μόνο στο ισόγειο, χρησίμευε ως κόμβος για διοικητικές, αποθηκευτικές και λατρευτικές δραστηριότητες. Η Δυτική Αυλή, ένας δημόσιος χώρος συνάντησης, συνέδεε το ανάκτορο με την πόλη μέσω ενός δικτύου δρόμων. Οι υπερυψωμένοι διάδρομοι και οι κούλουρες (στρογγυλές κοιλότητες με αμφισβητούμενο σκοπό) στη Δυτική Αυλή αναδεικνύουν το μεγαλείο του παλατιού.

Το Πρώτο Ανάκτορο εισήγαγε επίσης καινοτόμα χαρακτηριστικά όπως αποθήκες, αναδεικνύοντας τον πλούτο και τους πόρους της κοινωνίας. Εργαστήρια εντός και γύρω από το παλάτι υποδηλώνουν ακμάζουσα παραγωγή χειροτεχνίας, ενώ η παρουσία υφαντικών βαρών υποδηλώνει δραστηριότητες ύφανσης. Παρά τις ζημιές που υπέστη από σεισμούς σε όλη τη διάρκεια της ύπαρξής του, το Παλιό Ανάκτορο δεν ισοπεδώθηκε ποτέ ολοσχερώς. Αντίθετα, τα κατεστραμμένα τμήματα ξαναχτίστηκαν, συχνά με διαφορετικά αρχιτεκτονικά στοιχεία.

Το Νέο Ανάκτορο

Μετά από έναν τεράστιο σεισμό στο τέλος της Μέσης Μινωικής IIIA περιόδου, το παλάτι υπέστη σημαντική ανακατασκευή, δίνοντας τη θέση του στο Νέο Ανάκτορο στη Μέση Μινωική IIIB περίοδο. Αυτή η ανακατασκευή περιλάμβανε την ισοπέδωση τμημάτων της δυτικής πλευράς και το γέμισμα των υπόγειων δωματίων στην ανατολική πλευρά για τη δημιουργία νέων ταρατσών. Το ανάκτορο που βλέπουμε σήμερα χρονολογείται σε μεγάλο βαθμό από αυτή την περίοδο και την επακόλουθη Υστερομινωική IA περίοδο.

Αξιοσημείωτες αλλαγές κατά τη Νεοανακτορική περίοδο περιλαμβάνουν την επέκταση της Δυτικής Αυλής, τη δημιουργία του Νότιου Προπύλαιου και της Μεγάλης Σκάλας και την προσθήκη του Δωματίου του Θρόνου στη Δυτική Πτέρυγα. Το Δωμάτιο του Θρόνου, αντικείμενο συνεχιζόμενης συζήτησης, μπορεί να χρησίμευε ως χώρος για θρησκευτικές τελετουργίες παρά ως έδρα του βασιλιά. Το παλάτι είδε επίσης την εμφάνιση περίτεχνων τοιχογραφιών, που απεικόνιζαν σκηνές όπως ταυροκαθάψια και τελετουργικές πομπές.

Η Τελική Περίοδος του Ανακτόρου

Γύρω στο 1450 π.Χ., εκτεταμένη καταστροφή σημειώθηκε σε όλη την Κρήτη, επηρεάζοντας παλάτια και οικισμούς. Ενώ η Κνωσός υπέστη ζημιές, δεν καταστράφηκε όπως άλλα παλάτια. Αυτή η περίοδος είδε την εισαγωγή της Γραμμικής Β, μιας πρώιμης μορφής ελληνικής γραφής που χρησιμοποιούσαν οι Μυκηναίοι, γεγονός που υποδηλώνει την παρουσία τους στην Κνωσό. Η τελική καταστροφή του παλατιού, πιθανώς στην Υστερομινωική IIIA2 (1325-1300 π.Χ.), το άφησε ερημωμένο, αλλά η πόλη συνέχισε να υπάρχει.

Βασικά Χαρακτηριστικά του Μινωικού Ανακτόρου της Κνωσού

• Περίοδος κατασκευής: Πρώτο Ανάκτορο: Μέση Μινωική ΙΒ-IIA (περ. 2000-1700 π.Χ.), Νέο Ανάκτορο: Μέση Μινωική IIIB-Υστερομινωική IA (περ. 1700-1450 π.Χ.)
• Τοποθεσία: Λόφος Κεφάλα, νότια του Ηρακλείου, Κρήτη
• Διαστάσεις: Περίπου 20.000 τετραγωνικά μέτρα
• Ιστορική σημασία: Κέντρο του μινωικού πολιτισμού, παρουσιάζει προηγμένη αρχιτεκτονική, τέχνη και τεχνολογία, παρέχει ενδείξεις για πολύπλοκες κοινωνικές και πολιτικές δομές και έπαιξε κρίσιμο ρόλο στο μεσογειακό εμπόριο και τον πολιτισμό.
• Τρέχουσα κατάσταση: Αρχαιολογικός χώρος, μερικώς ανακατασκευασμένος από τον Arthur Evans.

• Minoan Crete
• Knossos Palace website
• Wikipedia